31 Ekim 2016 Pazartesi
29 Ekim 2016 Cumartesi
27 Ekim 2016 Perşembe
Blok Zinciri Teknolojisi ve İş Süreçleri Yönetimi
Blok zinciri yılındayız. Blok zinciri teknolojisi
gerek gördüğü ilgi gerekse yapılan yatırımlar açısından değerlendirildiğinde;
yenilikçi teknolojiler arasında başı çekmektedir. Finans, lojistik,
sigortacılık ve sağlık gibi birçok farklı sektörde blok zinciri teknolojisiyle
ilgili araştırmaların ve denemelerin yapıldığını biliyoruz. Gartner'ın
raporlarına göre, blok zinciri teknolojisi, (şişirilmiş) beklentilerin zirve
yaptığı (peak of inflated expectations) bir dönemden geçiyor ve tahminen 5-10
yıllık bir dönem sonrası birçok sektörde yaygın kullanımını görmeye
başlayacağız.
Peki birçok sektörde beklentilerin zirve yaptığı
blok zinciri teknolojisi, iş süreçleri yönetimi (İş Süreçleri Yönetimi - İSY /
Business Process Management - BPM) alanında neler vadediyor ve ne gibi katkılar
sağlayabilir?
Blok zinciri teknolojisi, iş süreçleri yönetimi
alanında da kullanılabilecek özellikler içeren bir teknolojik altyapıdır. Ancak
tarihsel tecrübelerimizden biliyoruz ki, herhangi bir alanda sadece teknolojik
altyapının değişiminin getireceği fayda oldukça sınırlı seviyededir. Blok
zinciri teknolojisi, iş süreçleri yönetimi alanında teknolojik altyapı değişiminin
de ötesinde yeni fırsatlar sunma potansiyeli olan bir teknolojidir. Peki
nedir bu özellikler?
Şekil 1'de görülen değer-odaklı iş süreçleri yönetimi
çerçevesine (value-driven BPM) baktığımızda, merkezde şeffaflık yer almaktadır.
Şeffaflık, organizasyondaki paydaşların iş süreçlerini daha iyi şekilde
anlamasını ve takip edebilmesini sağlamaktadır.
Şekil 1. Değer Odaklı İş Süreçleri Yönetimi
Şeffalık sağlandığı noktada, İSY üç farklı
eksende katma değer sağlar. Bunlar verimlilik-kalite; çeviklik-uyumluluk ve
ağ-entegrasyon eksenleridir. Şimdi blok zinciri teknolojisinin bu eksenlerde
sunabileceği katkıları ve fırsatları örnekleriyle inceleyelim.
Verimlilik-Kalite: Blok zinciri teknolojisinin en büyük avantajı,
merkezi otoriteyi ortadan kaldıran dağıtık güvenlik yapısıyla sunduğu maliyet
ve zaman avantajlarıdır. Para gönderme, takas ve mutabakat gibi finansal
kullanım alanlarını incelediğimizde, blok zinciri teknolojisinin işlem
sürelerini kısalttığını ve maliyetleri azalttığı; diğer bir ifadeyle verimliliği
arttırdığı rahatlıkla gözlemlenebilir.
Süreçteki çıktıların kalitesini değerlendirdiğimizde
ise; blok zinciri teknolojisinin sunduğu güvenli altyapı, sürece sokulan
girdileri güvenli olarak takip edebilme yeteneği sunmaktadır. Sigortacılık
örneğinde tanzim için sunulan belgelerin doğru, güncel ve eksiksiz olarak
sunulabilmesi sağlamak ya da tedarik zincirlerinde gerçek ürünler yerine sahte
veya düşük kaliteli ürünlerin sisteme dahil olmasının önüne geçebilmek, ilgili
süreçlerdeki çıktıların kalitesini arttıracaktır. Blok zinciri teknolojisinin
sunduğu altyapı, girdileri güvenli ve şeffaf şekilde takip edebilmemizi
sağlayacak ve süreç kalitesinin artması konusunda önemli kazanımlar
sağlayacaktır.
Çeviklik-Uyumluluk: Blok zinciri teknolojisinin sunduğu akıllı
sözleşmeler altyapısı, sözleşmelerin ortak kurallar çerçevesinde
tanımlanmasından ziyade her sözleşmenin kendine özgü kuralları olmasına imkan
vermektedir. Bu özellik, süreçlerin de çevik ve esnek şekilde
tanımlanabilmesini sağlayabilir.
Uyumluluk ve regülasyonlar konusunu raporlama
açısından değerlendirdiğimizde ise, blok zinciri teknolojisi, hassas bilgilerin
güvenli bir şekilde paylaşılabildiği açık muhasebe defteri yapısı öne
çıkmaktadır. Gerek finansal kurumlarının regülatörle sunduğu raporları gerekse
firmaların denetçilere sunduğu raporları; raporlama maliyetlerine katlanmadan
blok zinciri teknolojisi üzerinden güvenli şekilde paylaşmak mümkün olabilir.
Ağ-Entegrasyon: Kurumların çeşitli paydaşlarıyla olan veri paylaşımı
düşünüldüğünde, diğer bir ifadeyle ağ ilişkileri bakımından
değerlendirildiğinde; blok zinciri teknolojisinin zaten ağ üzerinde güvenli
veri paylaşımı esasına dayalı bir teknoloji olarak önemli avantajlar sunduğu
açıktır. Tapu kayıtlarından sağlık bilgilerine kadar birçok fiziksel veya
dijital varlığı ait verilerin blok zinciri üzerinden paylaşılacağı sistemler
üzerinde çalışmalar yapılmaktadır. Blok zinciri teknolojisi, eşten eşe güvenli
dağıtık ağ yapısıyla gerek kurum içi farklı sistemlerin entegrasyonu
gerekse kurumlar arası ağlarda veri entegrasyonu açısından önemli fırsatlar
sunmaktadır.
Özetlemek gerekirse, blok zinciri teknolojisinin iş
süreçleri yönetimi açısından önemli fırsatlar sunduğu açıktır. Süreç
uzmanlarının çabaları, blok zinciri teknolojisinin yalın bir teknolojik
altyapı değişiminden ziyade daha yüksek katma değerli iş sonuçları ortaya
çıkaran bir dönüşüm yaratmasını sağlayabilir. Bu çalışmada verilen
örnekler, blok zinciri teknolojisinin değer odaklı iş süreçleri yönetiminin
yedi boyutu açısından da önemli fırsatlar sunduğunu göstermeyi
amaçlamaktadır.
- Bu blog
yazısı, http://www.bptrends.com/blockchain-and-business-process-improvement/
linkindeki makalenin Türkçe özeti olarak hazırlanmıştır.
25 Ekim 2016 Salı
18 Ekim 2016 Salı
4 Ekim 2016 Salı
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)